रामचंद्र साबळे हवामान अंदाज ; राज्यात अवकाळी पावसाला पूर्णविराम; ८ नोव्हेंबरपासून थंडीचा जोर वाढणार.
रब्बी पेरणीसाठी अनुकूल वातावरण.
राज्यात गेल्या काही दिवसांपासून सुरू असलेला अवकाळी पावसाचा जोर आता ओसरणार आहे, असा अंदाज ज्येष्ठ हवामान तज्ज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी वर्तवला आहे. शुक्रवार, ७ नोव्हेंबरपर्यंत तुरळक पावसाची शक्यता असली तरी, शनिवार, ८ नोव्हेंबरपासून राज्यात हवामान पूर्णपणे स्थिर होईल आणि थंडीची लाट सुरू होईल. हवेचा दाब वाढल्याने तापमानात घट होईल, ज्यामुळे रब्बी हंगामासाठी पोषक वातावरण निर्माण होणार असून, शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
सध्याची हवामान स्थिती आणि पुढील तीन दिवसांचा अंदाज (५ ते ७ नोव्हेंबर)
सध्या राज्यावर हवेचा दाब १०१० हेप्टोपास्कल इतका आहे, ज्यामुळे बहुतांश भागांत ढगाळ हवामान आहे. या काळात काही ठिकाणी हलक्या पावसाची शक्यता आहे, तर काही ठिकाणी लख्ख सूर्यप्रकाशही राहील.
दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकण (जास्त शक्यता): कोल्हापूर, सातारा (३-९ मिमी), सांगली (१-८ मिमी), पुणे, सोलापूर, अहमदनगर (३-७ मिमी), तसेच सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, ठाणे आणि पालघर या जिल्ह्यांमध्ये ५ ते ७ नोव्हेंबरदरम्यान हलक्या ते अत्यल्प स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे. या भागातील शेतकऱ्यांनी भात कापणीचे नियोजन पावसाचा अंदाज घेऊनच करावे.
उत्तर महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भ (कमी शक्यता): नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, धाराशिव, लातूर, नांदेड, जालना, बुलढाणा, वाशिम, नागपूर, वर्धा, चंद्रपूर, गडचिरोली आणि भंडारा या जिल्ह्यांत केवळ १ ते २ मिमी इतक्या अत्यल्प पावसाची शक्यता आहे. हा अत्यल्प पाऊस पिकांसाठी नुकसानकारक ठरणार नाही.
८ नोव्हेंबरपासून हवामानात मोठा बदल आणि थंडीची लाट
शनिवार, ८ नोव्हेंबरपासून राज्यावरील हवेचा दाब वाढून तो १०१२ हेप्टोपास्कलपर्यंत पोहोचेल. हवेचा दाब वाढल्यामुळे पावसाची शक्यता पूर्णपणे संपुष्टात येईल आणि हवामान स्थिर होईल. या बदलामुळे कमाल आणि किमान तापमानात घट होण्यास सुरुवात होईल, परिणामी राज्यात थंडीचा अनुभव येऊ लागेल. १५ नोव्हेंबर ते १५ जानेवारी या काळात थंडीचा जोर चांगला राहील, असेही डॉ. साबळे यांनी स्पष्ट केले आहे.
हवामान बदलामागील शास्त्रीय कारण
या हवामान बदलामागे जागतिक घटक कारणीभूत आहेत. प्रशांत महासागरात ‘ला निना’ची स्थिती (पाण्याचे तापमान थंड) सक्रिय आहे, तर दुसरीकडे हिंदी महासागर आणि बंगालच्या उपसागरातील पाण्याचे तापमान वाढले आहे. या तापमानातील फरकामुळे बाष्पनिर्मितीवर परिणाम होत असून, त्याचाच प्रभाव अधूनमधून हवामानात बदलांच्या स्वरूपात दिसून येतो.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा कृषी सल्ला.
सध्याचे वातावरण रब्बी पिकांच्या पेरणीसाठी अत्यंत अनुकूल असल्याचे सांगत डॉ. साबळे यांनी शेतकऱ्यांना खालीलप्रमाणे सल्ला दिला आहे:
गहू: गव्हाच्या पेरणीसाठी ही सर्वोत्तम वेळ आहे.
हरभरा आणि मोहरी: या पिकांच्या पेरण्या तातडीने पूर्ण कराव्यात. ‘विकास’, ‘विश्वास’ आणि ‘दिग्विजय’ यांसारखे हरभऱ्याचे वाण चांगले उत्पादन देऊ शकतात.
ऊस: पूर्वहंगामी उसाची लागवड १५ नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण करावी.
बाजरी: रब्बी हंगामात बाजरी पिकाची शिफारस नसल्याने त्याची पेरणी टाळावी.
फुलशेती: काढणीला आलेल्या फुलांची तोडणी करून घ्यावी.
एकंदरीत, अवकाळी पावसाचे संकट टळत असल्यामुळे रब्बी हंगामासाठी आशादायक चित्र निर्माण झाले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी कृषी कामांचे योग्य नियोजन करावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
